Говь нутгийн маань олон сайхан залуусын төлөөлөл болж банк санхүүгийн салбартаа амжилт арвинтай ажиллаж, мөн өөрийн үзэл санаа, үнэт зүйлээ эрхэмлэн Ардчиллын төлөө тууштай тэмцэж яваа Сүрэнхүүгийн Мятавдоржтой хэсэгхэн хором ярилцсанаа хүргэж байна.

- Танд энэ өдрийн мэнд хүргэе. Та өөрийгөө манай уншигч олонд товч танилцуулаач?

- Би Өмнөговь аймгийн Баяндалай суманд төрж өссөн. Аав маань Баяндалай сумандаа нэгдэлд манаач, нэгдлийн туслах ажилчин гээд жирийн л ажил хөдөлмөр эрхэлдэг хүн байлаа. Ээж маань цэцэрлэгийн тогооч, хүн эмнэлгийн асрагч гэх мэт ажил эрхэлж байсан. Миний сайхан 2 буурал маань нутаг усандаа хөдөлмөрч, хүнлэг сайхан сэтгэлээрээ алдаршсан сайхан буурлууд байсан даа. Миний хувьд Баяндалай суманд ХАА-н банк одоогоор ХААН банкинд нярвын ажил эрхэлж ажлын гараагаа эхэлсэн. Мөн Ноён суманд ХААН банкны нягтлан бодогч, эрхлэгч, Ноён сумын Засаг даргын орлогч, Засаг дарга, аймгийн Статистикийн хэлтэст ахлах мэргэжилтэн, ХААН банкны салбарын тооцооны төв хариуцсан мэргэжилтэн зэрэг ажлуудыг эрхэлж байсан. Одоо Өмнөговь аймгийн Капитрон банкны салбарын захирлаар ажиллаж байна.

- Банк санхүүгийн салбарт ажиллаж байгаа хүний хувьд танай банк Өмнөговь аймгийн хэмжээнд мөн салбарынхаа хэмжээнд ажил үйлсээрээ ямар түвшинд байгаа вэ?

- Өмнөговь аймгийн Капитрон банкны хувьд Гурвантэс, Цогтцэций, Ханбогд, Тавантолгой, Даланзадгад гэсэн сумдад нийт 30 гаруй ажилтантай банк санхүүгийн үйл ажиллагааг иргэд харилцагч нартаа хүргэж ажиллаж байна. Манай салбарын хувьд сүүлийн 3-н жил эдийн засгийн үзүүлэлтээрээ системдээ шилдэг салбараар шалгарсан амжилтыг гаргаж ажиллалаа. Энэ том амжилт бол Өмнөговь салбарт ажиллаж байгаа олон шилдэг ажилчдын маань хүч хөдөлмөр юм.

- Хөдөө орон нутагт ажиллаж амьдарч явсан хүний хувьд сум орон нутгийн онцлогоо сайн мэддэг байх даа. Сумдад ажиллаж амьдарснаараа тухайн хүн юуг олж авдаг вэ. Амьдралын хэв маяг, ажлын бүтээмж гэх зэргээр...

- Би багаасаа л суманд ажиллаж амьдарч байсан хүн. Үнэхээр суманд амьдрах сайн сайхан, мөн хүндрэл нөхцөлийг бол мэдэх байх. Суманд ажиллаж амьдарч байхад хамгийн том асуудал дэд бүтцийн асуудал байсан даа. Гэрэл цахилгаан байхгүй, харилцаа холбоо хөгжөөгүй зөвхөн холбооны салбар дээр сумын иргэд ирж ар гэр ах дүүгээсээ хэл авна. Мөн төрийн ажил ч ийм байдлаар явагддаг байсан. Гэрэл цахилгаан байхгүй нөхцөлд суманд жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэх ажлын байр нэмэгдүүлэх ямар ч боломж байхгүй байлаа. Мөн цаашлаад хүнсний бүтээгдэхүүний хадгалалт хамгаалалт, өрх гэрт ахуй амьдралын хэрэгцээ, хэвлэл мэдээлэл, зурагт гээд л тоггүй байхад үнэхээр хэцүү шүү. Одоо ч сайхан болсон байна шүү дээ. Төв хөдөө гэлтгүй бүх айл өрх интернет, гар утас, гэрэл цахилгаан гээд бүх юм байна шүү дээ. 2008-2012, 2012-2016 онуудад аймаг орон нутгаас сумдыг гэрэл цахилгаанаар бүрэн хангасан арга хэмжээ бол хөгжлийн хамгийн том арга хэмжээ байсан. Та ч гэсэн өөрийгөө тэр өнгөрсөн үед аваачаад төсөөлөөд үз дээ. Танд гар утас, интернет, тог цахилгаан байхгүй тийм орчинд амьдарч байна гээд...

- Даланзадгад сумын ИТХ-ын төлөөлөгч, бүлгийн даргаар ажиллаж явсан хүний хувьд Даланзадгад суманд 2012-2016 онд хийсэн бүтээн байгуулалт хөрөнгө оруулалтаа танилцуулахгүй юу. Даланзадгадын өнөөгийн өнгө төрх Шинэ суурьшлын бүс зэргийг бий болгосон гэх мэт

- 2012-2016 онуудад Аймгийн хэмжээнд бага төсвөөр нөөц бололцоогоо бүрэн ашиглаж их бүтээн байгуулалтыг хийсэн жилүүд байсан. Өмнөговь аймгийн түүхэнд бүтээн байгуулалтын үсрэнгүй хөгжлийн дөрвөн жил байсан гэж би боддог. Гудамж хорооллыг засмал замаар холбох, 20 гаруй цэцэрлэг сургууль, сумдын соёлын төвүүд, сумдын нутгийн удирдлагын ордон, шинэ дулааны цахилгаан станц, шинэ нисэх суурьшлын бүс, орон сууц гээд л яриад барахааргүй их бүтээн байгуулалтыг хийсэн дээ. Дулааны шугам сүлжээ, цэвэр бохирын шугам сүлжээг гэр хороолол руу тавьж иргэдийнхээ амьдрах орчныг сайжруулсан маш том хөтөлбөр хэрэгжсэн, Улаанбаатар хоттой хатуу хучилттай замаар холбогдсон, миний төрсөн нутаг Баяндалай сум маань орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр замтай болсон гээд яриад байвал их олон зүйл байна даа. Иргэд маань хэдийд ямар ажлууд хийгдэж миний амьдралд шууд нөлөөлж байгааг ойлгож байгаа гэдэгт би бүрэн итгэдэг. Мөн жил жилд зарцуулсан төсвийн хөрөнгийг хийсэн бүтээсэн ажилтай нь харьцуулж харах хэрэгтэй санагддаг.

- Ардчилсан хувьсгалын 30 жилийн түүхэнд 12 жилд нь орон нутгийн эрх барьж Өмнөговь аймгаа хөгжлийн шинэ түвшинд хүргэсэн Өмнөговийн Ардчилсан намын Дэд даргаар ажиллаж байгаа гэсэн шүү дээ. Танай намын өнөөдрийн ажил үйл ямар түвшинд байна вэ?

- Аль ч улс төрийн хүчин ард иргэдээ сайн сайхан амьдруулах нөхцөл орчинг бүрдүүлэх, нутаг орноо хөгжүүлэхийн төлөө бодлогоо боловсруулж түүнийгээ хэрэгжүүлэхийн төлөө хичээж ажилладаг. Харин гагцхүү тэр хөгжлийн хөтөлбөр нь ард иргэддээ хир хүрч байгаа, ямар хэрэгцээтэй байгаагаас л бүх зүйл харагдах байх гэж би боддог. Улаанбаатар хоттой хатуу хучилттай замаар холбогдсоноор иргэдэд ямар их цаг хугацаа, эд хөрөнгийн хэмнэлтийг авч ирж байгаа билээ. Мөн байнгын тог цахилгаанаар бүх газар хангагдсанаар иргэд ААНэгж байгууллагад ямар том хөрөнгө оруулалт болж чадаж байна. 2006 онд би аймгийн төвд ирж суурьшихад бүх байгууллагууд гаднаа цахилгаан мотор асаагаад л үйл ажиллагаа явуулдаг, дэлгүүр худалдаа бизнес эрхлэгч нар маань цонхоо цоолоод яндан гаргаад гал түлж үйл ажиллагаа явуулдаг байсан үе саяхан шүү дээ. Ийм нөхцөл байдал хүндрэл бэрхшээлийг арилгах томоохон арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлснээр л улс төрийн хүчний бодлого түүний хэрэгжилт тодорхойлогдож байгаа гэж би боддог. Мэдээж улс төрийн хүрээнд авч хэрэгжүүлэх нийгмийн салбарыг хөгжүүлэх хөрөнгө оруулалт, боловсрол, соёл спорт гээд том зорилт хөтөлбөрүүд 2008-2016 онуудад маш сайн хэрэгжиж өнөөдөр хөгжлийг авч ирсэн дээ. Эмнэлгийн тоног төхөөрөмж ажиллах орчин, боловсролын салбарын хүрэлцээ хангамжийг 100 хувь шийдсэн гээд өнөөдрийн хөгжлийн суурийг Ардчилсан нам төр барьж байх хугацаанд хийж чадсанаараа бахархдаг даа.

-Өмнөговь аймаг бол харьцангуй бусад орон нутгаас илүү Ардчиллыг дээдэлдэг ард түмэн гэдэг нь шат шатны сонгуульд ажиглагдаж байна шүү дээ. 2016-2020 оны энэ хугацаанд хууль бус төлөөлөгч 4 байгаа гэж бодохоор ер нь бол иргэд Ардчилсан намаа сонгосон байсан юм биш үү. Та Дэд даргын хувьд ямар байр суурьтай байдаг вэ?

- Монгол Улс хууль ёсыг дээдэлсэн төрт улс. Ардчилсан нийгэмд хүний эрх, эрх чөлөөг дээдэлж хуулийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулах ёстой л гэж бодож байна. Бүх шатны шүүхээр хууль зөрчиж, иргэдийн төрд төлөөлөх эрхийг хууль бусаар авч, түүнийгээ хэрэгжүүлээд явж байгаа ийм хууль бус төлөөлөл орон нутгийг удирдаж байгааг хараад үнэхээр харамсаж байна. Ийм хууль бус хүн намайг төлөөлөөд явж байгаа гэдгийг хүн бүр бодох хэрэгтэй байх. Ийм хүмүүс хэний төлөө юуны төлөө шийдвэр гаргах вэ гээд бодохоор үнэхээр харамсалтай. Биднийг цаг хугацаа хүлээхгүй шүү дээ. Хөгжлийг улам түргэсгэх, нутгийн Монгол Улсын нэг том хот болгох, иргэдийнхээ ахуй амьдралыг сайжруулахад чиглэсэн олон ажлууд хүлээгдэж байхад ийм байдлаар сонгогдож бүрдсэн ИТХурал ажил хийхгүй гэдэг нь өдөр ирэх тусам мэдрэгдэж байна даа.

- Ирээдүйд төрсөн нутгаа Өмнөговь аймгаа ямар хэмжээнд хүрч хөгжөөсэй гэж хүч байна вэ?

- Улс төрийг хувийн эрх ашиг, сонирхлын төлөө битгий ашигладаг байгаасай. Мөн улс төрийн үзэл баримтлалаар нь тухайн хүний ар гэр ах дүү төрөл төрөгсдийг ялгаварлан гадуурхдаггүй байгаасай гэж би их боддог. Өмнөговь аймгийг Өмнөговийн иргэд бид л хөгжүүлнэ. Түүнээс хэн ч ирээд бидний нутгийг хайрлаж, иргэдийн маань эрүүл саруул, ажил орлоготой, боловсролтой байлгах нөхцөлийг бүрдүүлж өгөхгүй. Улаанбаатар хотыг утаагүй болгох нэрийн дор 500 гаруй юм замыг эвдээд хаячихлаа. Үүнд бид л хохироод үлдэж байна шүү дээ. Өнөөдөр Өмнөговьд 20 гаруй уул уурхай үйл ажиллагаа явуулж байна. Энэ 20 гаруй уурхайгаас зөвхөн орон нутгийн Таван толгой ХК-ийн гүйцэтгэх удирдлага л Өмнөговийн хүн байдаг гээд л боддоо. Хүний хүн хүрэн бөөртэй гэж ардын сайхан үг ямар их утга учиртай сургаал үг вэ. Тэгэхээр Өмнөговьчууд маань нийлж нэгдэж нутаг усаа хамгаалах, одоо ашиглагдаж байгаагаас өөр шинээр уурхай нэмэгдүүлэхгүй байгаагийнх нь үр ашгийг нэмэгдүүлэх, байгаль орчинд үзүүлэх хор хөнөөлийг нь бууруулахад анхаарах ёстой. Говийн энэ сайхан байгалиа говийн хүн бид л хамгаалахгүй бол өөр хэн ч бидний өмнөөс хамгаалахгүй. Мөн говьд бид усны асуудлаа байнга хамгаалж байхгүй бол хүн нэг ч өдөр усгүй амьд явахгүй шүү дээ. Ирээдүй болсон залуучууддаа зөв үлгэр дуурайл, зөв хүмүүжил, зөв дадал төлөвшил, дэлхийн боловсролыг эзэмшүүлэх нь миний нутгийн хөгжил гэж бий харж байна. Ийм сайхан залуучуудаа бэлдсэн байхад бүх зүйлийг хийж чадна. Тэгэхээр Өмнөговийн хөгжил говьчууд биднээс эхэлнэ.

- Бидний урилгыг хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.